بررسی عوامل موثر بر مهاجرت جوانان روستایی به شهرها ( مطالعه موردی شهرستان دماوند )

یکی از عواملی که در توسعه اقتصادی کشور جهت رسیدن به استقلال کشاورزی حائز اهمیت می باشد نقش نیروی کار موثر در کنار سرمایه در تولید بخش کشاورزی است . بکار گیری نیروی کار جوان روستائی در محل اقامت به لحاظ جلوگیری از تبعات اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و ... آن در مبدا و مقصد شایان توجه و قابل بررسی می باشد . مهاجرت جوانان روستائی باعث بر هم خوردن تعادل نیروی کار در سطح کشور ، تراکم در نقاط شهری و خالی شدن روستاها می گردد . این موضوع باعث نامتوازن نمودن زنجیره توسعه در کشور می گردد چرا که توسعه بایستی در سطح شهر و روستا بصورت هماهنگ صورت پذیرد. در این تحقیق بدنبال دلایل اصلی مهاجرت جوانان روستائی شهرستان دماوند به شهرها می باشیم . جامعه آماری این پژوهش شامل پنج دهستان ابرشیوه ، تار رود ، جمع آبرود ، آبعلی و مهر آباد در شهرستان دماوند می باشد که شامل 101 آبادی مجموعا دارای 27192 نفر جمعیت می باشد . حجم نمونه ازطریق جدول مورگان 377 نفر مشخص گردید . بمنظور انجام نمونه گیری با توجه به توصیه کارشناسان منطقه ، دهستان ابرشیوه که دارای 23 آبادی می باشد انتخاب گردید . 12 آبادی بصورت تصادفی جهت تکمیل پرسشنامه ها انتخاب شدند . با توجه به امکانات تحقیق نسبت به تکمیل 236 پرسشنامه اقدام گردید . روائی پرسشنامه از طریق مشاوره با کارشناسان کشاورزی منطقه مورد تایید قرار گرفت . ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه 877/0 تعیین گردید بنابر این پایائی پرسشنامه نیزتایید شد . جهت بررسی و تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی و جهت آزمودن فرضیه ها از آزمونهای دوجمله ای و t استفاده گردید . نتایج تحلیل عاملی نشان می دهد که متغیرهای زیر ساختی با سه عامل ،637/80 درصد واریانس ، متغیرهای محیطی با دو عامل ، 057/75 درصد واریانس ، متغیرهای فرهنگی با چهار عامل ، 55/73 درصد واریانس ، متغیرهای اجتماعی با پنج عامل ، 366/68 درصد واریانس و متغیرهای اقتصادی با چهار عامل ،197/63 درصد واریانس را تبیین می نمایند . نتایج آزمون فرضیات نشان می دهند که عوامل اقتصادی ، اجتماعی و زیر ساختی بر مهاجرت جوانان روستائی شهرستان دماوند موثر بوده و عوامل فرهنگی و محیطی بر آن بی تاثیر می باشند . درجه اهمیت این عوامل سه گانه تاثیر گذار نیز بر اساس آزمون فریدمن به ترتیب عبارتند از : 1 . عوامل زیر ساختی 2 . عوامل اقتصادی 3 . عوامل اجتماعی .